■ معرفی سنگهای آنتیک و ایده پدید آمدن آنها بخش معماری

Abstract: Introducing Antique Stones and idea of making them: Antique stone is made up of putting together stone breaks (waste of Travertine stone ) stuck with cement with sticky bottom. In other words it is achieved from the combination of waste of travertine stone with little other added material. The idea of their existence is related to planners and architects who felt the need for stones with their own special criteria for beautifying the interie and the exteriev of buildings. Moreover advance in building industry and various selects indicated the need for availability of stone with clifferent plans, physical and mechanical with high quality.

1- چکیده:
معرفی سنگهای آنتیک و ایده پدید آمدن آنها: سنگ آنتیک از قرار دادن قطعات شکسته سنگ و خرده سنگ کنار هم (ضایعات و باطله های سنگهای تراورتن) و چسباندن آنها با ملاتهائیکه پایه زرینی دارد تولید می شوند و به عبارتی از مجموع و ترکیب باطله ها و ضایعات سنگهای تزئینی تراورتن با مواد افزاینده مختصر دیگر بدست میآیند. ایده پدید آمدن سنگهای آنتیک از آنجا شکل گرفت که طراحان و آرشیتکت ها بمنظور هر چه زیباتر کردن فضاها اعم از فضاهای بیرونی و درونی ساختمانها و کف پوش ها و محوطه سازیهای بیرونی نیاز به سنگهایی با فاکتورهای مورد نظر خویش را احساس می نمودند بعلاوه پیشرفت صنعت ساختمان و سلیقه های مختلف این نیاز را بیان میکرد که سنگهایی با طرحهای مختلف و فاکتورهایی فیزیکی و مکانیکی کیفیت بالا و قیمت مناسب باید در دسترس باشد.

2- تشکیل ضایعات:
معمولاً در هنگام استخراج معادن تراورتن بویژه در مواقعیکه سنگ دارای کیلواژ، درزه و شکاف و شکستگی باشد و درزه های موجود در سنگ بیکدیگر نزدیک باشند مقدار زیادی و حدود 20% ضایعات بصورت سنگ لاشه ایجاد می شود که این مواد بعنوان محصولات جانبی معدن بحساب می آیند. البته تولید و ایجاد ضایعات از طریق دیگر هم صورت میگیرد و آن کارخانجات فرآوری سنگ تزئینی تراورتن می باشد که با توجه به تناژوزنی یک تن سنگ تراورتن ورودی به کارخانه ی فرآوری جهت برش و تهیه پلاک حدود 35% آن بعنوان ضایعات در نظر گرفته می شود و بطور کلی در کارخانجات سنگ ابعاد سنگ زیر cm10  cm10 بعنوان باطله در نظر گرفته می شوند. 25% از باطله های معادن سنگ ایران بازیافت می شوند باطله حاصل از معادن سنگ ایران دو برابر استاندارد جهانی است. بیشترین حجم باطله به معادن سنگ گرانیت می باشد.

3 -عوامل مهم تشکیل ضایعات و باطله های سنگهای تزئینی:
1- کارخانجات سنگ با توجه به قله های آورده شده به کارخانجات، که این قله ها دارای شکافهایی بوده که در موقع برش توسط قله بر در کارخانه باعث ضایعات بیشتر شده و از استحکام معمول محصول نیز میکاهد.
2- براساس آمار بدست آمده ، یک تن سنگ زمانیکه از معدن خارج میگردد 50% آن ناسالم و غیر قابل استفاده است که ضمن ایجاد ضایعات در نتیجه مصرف کننده باید برای هر یک تن سنگ دو برابر بهای آنرا بپردازد.
3- معمولاً پلاکهائیکه در کارخانجات سنگبری، استفاده میگردند یا تولید می شوند بعلت عدم دقت در حمل غالباً باعث ایجاد شکستگی در لبه ها، ترکها و یا خراش در سطح ساب خورده می شود و باعث ایجاد ضایعات می شود.
4- توسط دستگاه بلوک بر
5- توسط اره گروههای چند تیغه ای
6- توسط چکش
7- چنانچه امتداد لایه ها بموازات راستای چین خوردگی نباشد سنگ شکستگی بیشتری دارد
8- تأثیر گسله های و درزه ها بر سنگها
9- سنگهای واقع در نواحی شکسته
10- روند استخراج در جهت عکس شیب طبقات نباشد
11- معادنیکه بروش انفجاری استخراج میگردند در اثر ضربه انفجار بمیزان زیادی درزه ایجاد می شود که در زمان برش یا صیقل منجر به شکستن پلاک و ایجاد ضایعات میگردد
12- توسط دستگاه سیم برش هنگام برش سنگ

4- مقایسه کاربردی ضایعات سنگهای گرانیتی و تراورتن:
1- بسته بنوع سنگ می توان از آنها استفاده های زیادی کرد، اگر سنگهای ضایعاتی از نوع آذرین باشند که سخت می باشند می توان از آنها برای تولید سنگفرش استفاده نمود، ولی اگر سنگهای نرم باشند مانند تراورتن می توان آنها را به پودرسنگ تبدیل نمود یا از آنها برای تهیه سنگهای آنتیک که در نماها استفاده می شود بهره برد.
2- معادن سنگ گرانیت 25% معادن سنگ را تشکیل میدهند و بیشترین ضایعات سنگها هم مربوط به سنگ گرانیت میباشد زیرا روش استخراج در این معادن فاصله زیادی با استانداردهای جهانی دارد ولی در معادن سنگ نرم از جمله تراورتن با توجه به استفاده از روشهای مکانیزه ، مقدار باطله در حد کمی است و در گذشته قطعات کوچک سنگ تراورتن در معادن دپو می شدند ولی هم اکنون با افزایش قیمت سنگ، فرآوری این قطعات از نظر اقتصادی توجیه پذیراست.

5- دلائل استفاده از ضایعات سنگهای تراورتن جهت تولید سنگهای آنتیک:
1- مقاومت قابل قبول سنگهای تراورتن
2- سختی کم
3- قابلیت ساب و برش
4- استحکام بالا و شکل پذیری
5- بلوری بودن
6- چگالی زیاد
7- زیبایی ظاهر
8- وجود تخلخل جهت چسبیدن کامل به ملات
9- سهولت دسترسی
10- عدم امکان آلتره شده ذخایر آن
11- تنوع رنگها
12- ارزانی نسبت به سایر سنگها
13- عدم وجود ساختارهای تکنونیکی بروی این ذخایر بدلیل جوان بودن آنها(کوارترنر)
14- شرایط استخراج ایده آل دارند بهمین دلیل اغلب با لایه بندی افقی، شیب کم و در نقاط کم ارتفاع و قابل دست یابی تشکیل میگردند
15- مقاومت فشاری
16- جذب رطوبت
17- در مقابل قلیایی ها مقاومند
18- و از دلائل دیگر افزایش صادرات سنگهای تراورتن باعث بالا رفتن توان مالی معدنکاران و ایجاد واحد فرآوری باطله شده.

6- شرایط استفاده از ضایعات سنگهای تراورتن در تولید سنگهای آنتیک:
1- قطعات سنگ بایستی از نظر وضعیت میکروتکتونیکی و وجود درزه و شکافها ارزیابی شوند
2- قطعات سنگ مورد نظر بایستی قابلیت برش و سایش و مقاومت در جهات مختلف با در نظر گرفتن تجربه کارگر سنگبر
3- مشاوره با استاد کارسنگ
4- بررسی سطح صیقلی سنگ از نظر زیبایی و قیمت گذاری و بازاریابی
5- شرایط فنی برش
6- انجام آنالیز کانی شناسی بروش اشعه مجهول (x –Ray) در چند نمونه بارز Typical جهت بررسی حضور کانی های رسی و کوارتز در سنگهای آهکی
7- تهیه چند مقطع نازک از نمونه های ضایعات جهت بررسی تأثیر پدیده آلتراسیون در سنگ
8- انجام محاسبات تعیین ذخیره دپوی باطله ضایعات سنگ
9- ارائه طرحهای بهره برداری و بررسی فنی و اقتصادی
10- بحث بر روی بهره برداری ضایعات سنگهایی که در برابر قلیایی ها مقاومند مانند آهک متراکم، دولومیت، مرمر، منیزیت و ماسه سنگهای آهکی.

7- سنگهایی که شرایط لازم جهت تولید سنگهای آنتیک را دارند: ضایعات سنگهایی که در برابر قلیایی ها مقاومند مانند آهک متراکم، دولومیت، مرمر، منیزیت و ماسه سنگهای آهکی.

8- ویژگیهای سنگهای آنتیک براساس مطالعات انجام شده:
1- مقاوم درمقابل سایش
2- تنوع رنگ در آنها (بیش از 20 رنگ مختلف)
3- دارای عمر مفید و طولانی
4- دارای وزن کم
5- صادرات آنها بسهولت انجام میگیرد چون بسته بندی آنها هم بسهولت انجام می شود
6- قابلیت تحمل گرمایی بالایی دارند بهمین دلیل در ساخت فضای خارجی شومینه ها مورد استفاده قرار میگرند
7- در فضای داخلی و خارجی ساختمانها مورد استفاده قرار میگیرند
8- مصونیت در مقابل یخ زدگی
9- بسادگی قابلیت برش دارند
10- این سنگها در اثر قرارگرفتن در معرض عوامل آلاینده کثیف شده و بهمان کیفیت قابل تمیز شدن می باشند
11- به مدلهای مختلف می توان آنها را تولید نمود
12- محل تولید آنها در مناطقی که نیروی کار ارزان و تولید محصولات با روشهای دست ساز انجام گیرد
13- این محصولات نیاز به نگهداری کم دارند
14- تکنولوژی تولید این محصولات با بکارگیری حداکثر مواد طبیعی و حداقل افزودنی(چسب و رزین) انجام میگیرد
15- ضد آتش
16- جاذبه انرژی
17- درمحیطهای سالم و بهداشتی مانند بیمارستانها، خدمات غذایی، محیطهای تحصیلی، خانه های بهداشت مورد استفاده قرار گیرند
18- در محیطهای مرطوب و خیس بکار میروند
19- رنگ بخشی از اجزاء سنگ محسوب می شود و در زمان طولانی بصورت ثابت در می آید
20- چسب ها یا ملاتهای این محصولات الزاماً نبایستی رنگ آمیزی شوند و رنگ آمیزی آنها به انتخاب مصرف کننده است و سلیقه ای است.

9- مقایسه سنگهای آنتیک و سنگهای طبیعی(پلاک سنگها):
1- سنگهای آنتیک از تنوع بیشتری نسبت به سنگهای طبیعی برخوردارند.
2- از نظر مقاومت سنگهای آنتیک در برابر فشار، انعطاف پذیری و یخ زدگی و خراش برداری از وضعیت بهتری نسبت به سنگهای طبیعی برخورداند.
3- وزن سنگهای آنتیک نسبت به سنگهای طبیعی کمتر است بهمین دلیل در صنعت ساختمان از مطلوبیت بیشتری برخوردارند.
4- سنگهای آنتیک در ضخامتهای کمتری قابلیت برش و قالب گیری دارند.
5- از نظر قیمت سنگهای آنتیک بعلت بکار بردن چسب های رزین بعنوان چسباننده ذرات بیشتر از سنگهای طبیعی می باشند
6- از لحاظ مقدار باطله سنگهای آنتیک ضایعات نداشته چون خود آنها از باطله سنگهای طبیعی تولید شده اند.
7- سنگهای طبیعی بعلت وجود رگه و برش در حمل و نقل حدود 15% پرت دارند ولی سنگهای آنتیک طوری بهم فیکس می شوند که تا هنگام نصب هیچگونه آسیبی نمی بینند.
8- از لحاظ وزنی سنگهای آنتیک بطور چشمگیری سبکتر از سنگ طبیعی می باشند.
9- از نظر نصب بمراتب آسانتر و راحتر از سنگهای طبیعی می توانند نصب شوند.
10- آنالیز شیمیایی باطله های تراورتن جهت تولید سنگهای آنتیک: کربنات کلسیم ca co3، سیلیس Sio 2، پیریت Fes2، کربنات کلسیم و منیزیوم Ca Mg Co3، رس Fe2 o3 + Al 2o3 ، سولفات So 4 -2، مواد آلی

11- تأثیرات تنوع رنگهای سنگ در تولید سنگهای آنتیک:
1- سنگهای آهکی درشت و متبلور بدلیل جلا و درخشندگی، در صورتیکه رنگهای شفاف داشته باشند از مرغوبیت بهتری برخوردارند.
2- سنگهای آهکی با بافت اُ اُلیتیک در مقطع صیقلی( سنگ نمای تراش و صیقل خورده) در صورتیکه از رنگ شفاف و مناسب برخوردار باشند ممکن است زیبایی خاص داشته باشند.
3- متن یکدست و یکنواخت در سنگهای آهکی میکریتی مثل سنگ آهکهای کرتاسه، ائوسن و الیگوسن ایران (سازندقم، آسماری، جهرم) وسنگهای آهکی سازند های مختلف ژوزسیک، بدلیل دارا بودن رنگهای مختلف از سیاه تا خاکستری، کرم، زرد و لیمویی و سفید می توانند ایده آل باشند.
4- سنگهای آهکی دارای پوسته درشت مثل استراها بدلیل اینکه ساختمان داخلی فسیلها در مقاطع مختلف در یک سطح صیقلی نمایش داده می شوند ممکن است نمای جذابی داشته باشند.

12- ابعاد ضایعات و باطله های پلاکها وکاربرد آنها:
1- ضخامت 2 الی 2.5 سانتی متر جهت پوشش نمای خارجی و کف ساختمان و یا پوشش دیواره های داخلی ساختمان.
2- ضخامت 5 الی 7 سانتی متر برای استفاده در پله ساختمانها.
3- ضخامت 5 الی 10 میلی متر و ابعاد 20 × 10 سانتی متر بعنوان کاشی و جهت پوشش نمای داخلی حمام و آشپزخانه، در اینحالت دقت در یکنواخت بودن ضخامت و طول و عرض کاشی و گونیا بودن اضلاع بسیار مهم است.

13- چسبانده های سنگهای آنتیک:
1- چسبانده ها دارای ترکیبات ساختاری رزینی هستند که به همراه با پر کننده ها برای چسباندن دانه ها بکار میروند و پس از سخت شدن، پر کننده ها را کاملاً بهم فیکس می نمایند و سنگی فشرده و مقاوم را بوجود می آورند.
2- رایج ترین چسب ارگانیکی که مورد استفاده قرار میگیرد رزین پلیمری غیر اشباع و چسب اورتومتالیک که رزین نیمه سختی با حداقل واکنش می باشد.
3- چسب ها یا ملات سنگهای آنتیک الزاماً نبایستی رنگ آمیزی شوند و رنگ آمیزی آنها به انتخاب مصرف کننده است و سلیقه ای است.

14- برای دفع ضایعات همواره نکات ذیل بایستی مد نظر باشد:
1- سهولت انجام عملیات دفع ضایعات.
2- هزینه عملیات دفع ضایعات با توجه به واحد حجم سنگ تولیدی.
3- موقعیت محلی که برای دفع ضایعات در نظر گرفته شده است.
4- سرعت پر شدن محل دفع ضایعات.
5- درمعادن زیرزمینی مناطقی که کار استخراج در آنها به اتمام رسیده است می توان آنها را با ضایعات پرکرد.
6- نصب تابلوی محل دپوی ضایعات.
7- فاصله ی دپوی ضایعات از محل سنیه کار از بابت جلوگیری از آلودگی زیست محیطی.
8- تفکیک دپوی ضایعات از دپوی مواد معدنی.
9- احداث کارخانه بازیافت ضایعات در جوار دپوی ضایعات از نظر اصول فنی و مهندسی و توجیهات اقتصادی.
10- محل های ریختن مواد باطله بایستی در پروژه ها مشخص گردند.

15- مشکلات و معایب و نواقص فرآوری سنگهای آنتیک و هم چنین مشکلات سنگهای آنتیک تولید شده:
1- آب: با توجه به پردازش ضایعات، دوغاب و خرده برشها اهمیت آن خیلی زیاد شده است که این امر، بویژه درکارخانجات فرآوری آشکار است.
2- عدم شناخت کافی نسبت به تکنولوژی جدید دستگاههای مورد نیاز.
3- عدم وجود مرکز اطلاع رسانی علمی و بازرگانی در این زمینه.
4- کمبود متخصصان کارآمد در بخش سنگهای آنتیک.
5- عدم تخصیص اعتبار لازم.
6- استفاده از سنگهای تراورتن و مرمریت و مرمرها در فضای باز بدلیل بارانهای اسیدی شهرهای بزرگ مثل تهران، پس از چند سال درخشندگی ، کیفیت خود را از دست داده و چهره ساختمان را کهنه تر نشان مید هند.
7- استفاده از سنگهای گرانیتی که پرتو زا هستند در فضاهای بسته و مرطوب (مانند ایستگاهها ی مترو) خطرناک هستند.
8- مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی اعلام نمود که 20 واحد آلاینده زیست محیطی در این استان در 3 ماهه نخست سال جاری 85 ، اخطار تعطیلی دریافت کرده اند که این واحد ها عمدتاً سنگبری، بازیافت ضایعات، پخت آسفالت که تخلیه آلاینده های آنها در محیط تأثیر مطلوبی بر منابع آب، خاک و هوای منطقه دارد.
9- پائین بودن میزان تقاضا برای مصرف سنگهای باطله فرآوری شده را می توان عامل اصلی تمایل بخش خصوصی به تولید این محصول داشت.

16- توجیه اقتصادی سنگهای آنتیک:
1- از نظر قیمت، سنگهای آنتیک بمراتب قیمتی کمتر از سنگهای طبیعی دارند، چرا که کارهای دشواری که روی سنگ طبیعی برای رساندن آن به بازار و قابل استفاده کردن آن انجام می شود در مورد سنگهای آنتیک غیر ضروری می نماید و دارای وزنی کمتر و ضخامتی کوچکتر می باشند.
2- قطعات تخت آن در مقیاس m2 و قطعات باریک آن در مقیاس متر بفروش میرسد.
3- سنگهای ضایعاتی بدست آمده بصورت تنی فروخته می شوند.
1-16 مقایسه فروش سنگ تراورتن و فروش ضایعات آن: سنگ تراورتن که معمول آن حدود تنی هفتاد هزار تومان میباشد در هر تن حدود هفت متر مربع 7m2 سنگ تولید می شود، در حالیکه هر تن Ton هزینه ای معادل 30000 تن را جهت برش در بردارد که پس از برش هر متر آن حدود 6000 تومان را جهت رزین و ساب بخود اختصاص میدهد. پس هر تن سنگ تراورتن 106= 30+6+70 تومان هزینه داشته تا 7m2 سنگ بدهد، یعنی هر متر پانزده هزار تومان، این سنگ در بازار به متری 19-17 هزار تومان فروخته می شود یعنی بازاء برش هر تن سنگ حدود 30-14 هزار تومان سود حاصل می شود. در حالیکه ضایعات سنگ تراورتن به تنی حدود 6-5 هزار تومان فروخته می شود، بازاء هر تن ضایعات حدود هفت متر 7m سنگ آنتیک بدست میآید. هزینه فرآوری ضایعات حدوداً معادل همان هزینه در سنگ ساختمان است یعنی هر تن حدوداً 40 هزار تومان را در بر دارد و از فروش آن بازاء هر متر حدوداً 000/000/1000 ریال حاصل می شود.
2-16 فروش معرق: در معرق بهمین شکل هزینه ی سنگ برنز و ضایعات بکار رفته تا حدود هر متر مربع 40 هزار تومان بعلاوه دستمزد روزانه 15 هزار تومان کارگر معادل 30 هزار تومان جهت 2 روز ساخت یک متر مربع 1m2 معرق با در نظر گرفتن اجاره کارگاه مصالح، ابزار آلات حدوداً هشتاد هزار تومان 80000 تومان بازاء هر متر مربع m2 میباشد. در حالیکه هر متر مربع بین 300- 200 هزار تومان به قیمت کیفیت در ساخت بفروش میرسد لذا مشاهده میگردد کار با ضایعات در صورتیکه با برنامه ریزی و بصورت گسترده انجام می شود بسیار مقرون بصرفه خواهد بود.
3-16 واحدهای کانه آرایی سیار و قیمت تمام شده: واحدهای کانه آرایی سیار قیمت تمام شده فرآوری باطله را کاهش میدهند.
4-16 واحدهای سنگبری کشور و سرمایه و گردش مالی: در حال حاضر حدود 5000 واحد سنگبری با 37 هزار میلیارد ریال سرمایه و گردش مالی 25 هزار میلیارد ریال در کشور فعال هستند.
5-16 قیمت سنگهای آنتیک مصنوعی: اگر قیمت یک متر مربع سنگ معمولی بین 25 تا 30 دلار باشد سنگ مصنوعی دارای قیمتی بین 37 تا 40 دلار میباشد.
6-16 دلائل بحران سنگ در ایران با توجه به بحران اقتصادی:
1- سیطره مافیای سنگ که با تحمیل باجهای گزاف بر تولید کنندگان سنگ، سبب گران شدن و در نتیجه غیر رقابتی شدن قیمت این کالا شده است
2- واردات سنگهای خارجی بویژه از کشور چین که بدلیل قیمت ارازان سنگ ایرانی را در معرض رقابتی نا برابر قرار داده است.
3- گسترش فراوان کارخانه های سرامیک در سالهای اخیر که هر یک معادل صد واحد سنگبری کاشی تولید میکنند و با قیمتی بسیار ارزانتر از سنگ بدست تصرف کننده میرسانند.
7-16 دلائل سودآوری ضایعات در سنگها: با توجه به اینکه بازیافت باطله ها در کنار مواد اولیه (معدن و کارخانه) صورت میگیرد و هزینه های جانبی ذیل را نخواهیم داشت:
1-هزینه حمل و نقل
2- هزینه حفاری
3- هزینه بهره برداری
8-16 ارزش افزوده سنگ تراورتن: ارزش افزوده سنگ تراورتن پنج دلار( 5 دلار) در هر متر مربع سنگ میباشد.
9-16 هزینه دفع ضایعات دوغاب پردازش در ایتالیا: با در نظر گرفتن پردازش m2 10000 محصول در ماه و احتساب هزینه دفع ضایعات دوغاب پردازشی که امروزه در ایتالیا در حدود یک دلار $ 1 برای هر m2 است.
10-16 سنگهای مصنوعی آنتیک و قاچاق آنها و ارزش افزوده: سنگهای مصنوعی فاقد ارزش افزوده هستند و در واقع با ورود آنها تنها ارز از کشور خارج میگردد و از طرفی بخاطر عدم وجود هیچگونه کنترلی بر اینگونه سنگها، بسیاری از آنها پس از ساخت بهمراه طلا، حتی به قیمت سنگ طبیعی ناآشنا فروخته می شوند، و هم اکنون در کشور ما درصد زیادی از سنگهای قیمتی استخراج شده بصورت قاچاق از کشور خارج میگردد و از طریق دبی و امارات برای فرآوری به کشورهایی مانند هند و پاکستان میرود و بعد از فرآوری دوباره بطور قاچاق وارد کشور می شود و اینکار باعث می شود دیگران از ارزش افزوده مواد اولیه ما استفاده نمایند که در نتیجه باعث می شود در کشور ما کارهای تولید متوقف شود و قاچاق سنگ فیروزه بخارج از کشور جزو این موارد باشد و بنا به گفته کارشناسان ظرف یک دهه گذشته از 70% فیروزه تراشان در بازار رضا مشهد که قطب اصلی تراش نگین ایران است تغییر شغل داده اند.

17- بزرگترین مصرف کنندگان سنگهای باطله فرآوری شده و افزایش واحدهای کانه آرایی سیار:
شهرداریها و ارگانهایی که فعالیتهای عمرانی دارند بعنوان بزرگترین مصرف کنندگان سنگهای باطله فرآوری شده کشور میباشند و در صورتیکه شهرداریها میزان مصرف سنگهای باطله فرآوری شده را افزایش دهند بخش خصوصی بدنبال ایجاد واحدهای کانه آرایی سیار خواهد رفت . با سرمایه گذاری در این زمینه اقدام به فرآوری سنگهای باطله خواهد کرد.
1-17- تعداد واحدهای کانه آرایی جهت فرآوری سنگهای باطله: تاکنون 5 (پنج) واحد کانه آرایی جهت فرآوری سنگهای باطله در کشور ایجاد شده که فقط یکی از آنها در کنار معدن مستقر است و بقیه درکارگاههای خارج از معادن مستقر شده اند.
2-17- کارخانجات سنگهای تراورتن فرآوری شده خارج از کشور:
1- کارخانه سنگ منطقه جبل علی دوبی
2- کارخانه سنگ شارجه، در حال حاضر فرآوری سنگهای ایرانی در یک کارخانه در منطقه جبل علی دوبی انجام می شود که توان تولید این کارخانه حدود m2 15000 متر مربع سنگ در ماه است و کارخانه دیگری در شارجه احداث گردیده که علاوه بر خرید سنگ خام مقداری از سنگهای تراورتن تولید ایران را فرآوری و صادر میکند.
3-17- بزرگترین پروژه بازیابی زمین در جهان: اولین جزیره جهان جزیره نخل جمیره در دبی بمساحت km2 30 بخشی از برنامه ای است که بزرگترین پروژه بازیابی زمین در جهان خوانده می شود و نتیجه 5 سال جابجایی میلیونها تن از شن و ماسه های خلیج فارس و سنگهای استخراج شده است.
4-17- مهد صنعت سنگ تزئینی جهان: منطقه کارا را ایتالیا بعنوان مهد صنعت سنگ تزئینی جهان شناخته می شود و تکنولوژی تولید سنگهای آنتیک و مصنوعی از سال 1960 در ایتالیا پدید آمد و اولین کارخانه تولید سنگهای آنتیک و مصنوعی مربوط به شرکت برتون ایتالیایی بوده که پیش از 80 نمایندگی در کشورها و 3 نمایندگی در ایران دارد.
5-17- پر مصرف ترین کشوری که از سنگ تراورتن استفاده می نماید و سنگهای تراورتن نیمه فرآوری شده:
بخش عمده صادرات سنگهای تزئینی ایران بخارج از کشور سنگهای تراورتن است که 90% سنگ تراورتن تولید شده در دنیا بمصرف آمریکا میرسد و این سنگها بصورت نیمه فرآوری شده بخارج صادر شده و حدود 50% ارزش افزوده این سنگها نصیب کشور می شود. سنگهای تراورتن با ضخامت دو برابر آنچه مورد نیاز بازار آمریکاست حمل می شوند و در آنجا پس از فرآوری و برش و کاهش ضخامت سنگ، این محصول به خریداران آمریکا فروخته می شود و البته این فرآوری بین 15 تا 20% ضایعات بهمراه دارد.
6-17- ایجاد واحد کانه آرایی سیار درکنار معدن: تاکنون تنها واحد کانه آرایی در کنار معدن سنگ در سیرجان قرار دارد.
7-17- احداث اولین کارخانه تولید سنگهای مصنوعی در خوی: احداث اولین کارخانه تولید سنگهای مصنوعی در خوی با استفاده از ضایعات سنگهای طبیعی روزانه m2 120 سنگ مصنوعی که مقاومت آنها 4 برابر سنگهای طبیعی است تولید خواهد شد.
8-17- استاندارد جهانی از هر تن سنگ ماده معدنی قابل استخراج شده: استانداردهای جهانی از هر تن سنگ معدن حدود 650 کیلوگرم ماده معدنی قابل استخراج می شود گفت این رقم درایران حدود kg350 و با این ترتیب در کشورهای دیگر از دو سوم سنگ استخراج شده ماده معدنی قابل مصرف حاصل می شود ولی در ایران این رقم به یک سوم میرسد.
9-17- ضایعات سنگ در کشور ما (ایران) با ذکر مثال یکی از معادن سنگ تراورتن: در کشورما 90% ضایعات مواد نرم جهت تولید پلاک مورد استفاده قرار میگیرد. هم چنین در معدن سنگ تراورتن دینگه کهریز همدان در مسیر همدان- ملایر بلوکهای کوچکتر و با وزن حدود 7 تن کمتر جزء ضایعات محسوب میگردد و از مواد باطله برای تولید سنگهای آنتیک و لقمه استفاده میگردد.
10-17- میزان سنگهای بریده شده از سال 83 تاکنون: میزان سنگ بریده شده از سال 83 تاکنون در بیش از 5000 واحد سنگ فرآوری شده کشور بالغ بر m2 000/000/70 میلیون متر مربع می باشد.
11-17- میزان دخایر تراورتن و مرمر در کشور: تراورتن حدود 450 میلیون تن و مرمر 44 میلیون تن برآورد شده است.

18- کاربردها و مصارف سنگهای آنتیک و هم چنین استفاده از ضایعات سنگها:
1- ایجاد لقمه سنگ از ضایعات سنگها: با احداث و نصب یکدستگاه کم هزینه برای خرد کردن سنگها مخصوصاً ضایعات سنگ می توان شکل و ابعاد آنها را بصورت اصطلاحاً لقمه سنگ برای مصارف شهرسازی، سنگفرش کردن پیاده روها هم چنین جدولسازی کنار خیابانها انجام داد. البته از سنگهای قله با ابعاد کم نیز می توان در شهرها بخصوص شهر همدان در وسط جداول خیابانها استفاده کرد و البته در وسط بلوار های اصلی شهر همدان قلوه سنگهای گرانیتی رنگ نشده قرار داده اند که نمای زیبایی به خیابانهای شهر میدهند.
2-رنگ آمیزی ضایعات سنگهای تراورتن و تشکیل سنگهای آنتیک رنگی: ضایعات سنگهای تراورتن را می توان رنگ نمائیم که چون سنگ متخلخل است راحتر هم رنگ می پذیرد و هم چنین اگر رنگ آن روشن تر باشد این عمل بمراتب راحتر نیز خواهدشد سپس این خرده سنگها که برنگهای مختلف در آمده اند را به زیبایی درکنار هم چسبیده و بهم می چسبانیم که ظاهری بسیار زیبا پیدا میکند.
3-استفاده از ضایعات برای ایجاد آبگیر یا سیل بند: در برخی معادن که دارای چشمه های دائمی و همچنین آبراهه میباشند می توان از ضایعات سنگها برای ایجاد یک آبگیر یا سیل بند در پائین دست معدن استفاده نمود که در معدن سنگ گرانیت اوزمان همدان اینکار انجام شده و از آب این آبگیر برای آبیاری زمین های کشاورزی پائین دست استفاده می شود. 4-استفاده ضایعات در باغچه های تزئینی: معمولاً برای کف دیواره ها، دیواره کوتاه باغچه های تزئینی از ضایعات و نخاله های آن در ابعاد 2 cm – 4 cm استفاده می شود.
5-استفاده از ضایعات سنگ تراورتن بعنوان سنگ لاشه: بطور کلی استفاده از ضایعات سنگ تراورتن بعنوان سنگ لاشه در صورتیکه ابعاد این سنگها به اندازه 20 cm × 20cm باشد می توان از آنها بعنوان سنگ لاشه استفاده نمائیم.
6-استفاده از ضایعات در صنایع مختلف:
صنایع مختلف عبارتند از:

1- صنعت سیمان
2- مصنوعات سنگی و هنری
3- مجسمه سازی
4- پودر سنگ
5- سنگ موزائیک
6- کاشی سنگی
7- سنگ مصنوعی
8- صنایع شیمیایی
9- تولید کاغذ
10- پلاستیک سازی
11- سنگفرش
12- مصالح ساختمانی
13- سر میزی
14 - غوری
15- چراغ پایه
16- ظروف مجسمه سازی
17- سنگهای تزئینی
18- شیشه های رومیزی
19 - ظرفشوی آشپزخان
20 - وان حمام
21 - دانه تسبیح سنگ
22- جواهر سازی
23- زیبا سازی استخر
24- سرویسهای بهداشتی با رنگهای مختلف
25- لوازم آرایشی
26- روکار مساجد و ساختمانها
27- ساخت وسایل منزل مانند دور آینه
28- ساخت لوستر
29- کف پوش هتل ها
30- در تولید بتن و سیمان
31- خرده ها را با همان شکل نامنظم کنار قرار داده و برای نمای ساختمان استفاده می شود.
32- صنایع لاستیک سازی
33- رنگسازی
34- ملات
35-شیشه
36- سرامیک
37- تغذیه حیوانات
38- کودها
39- خرده برشهای بلوکها
40- محصولات نیمه تکمیل شده
41- قطعات تولید شده نهایی
42- دوغاب پردازش
43- تولید سیمان مصنوعی برای ساختن آجر و مصالح ساختمانی
44- زیرسازی جاده ها
45- بعنوان موج شکن در سواحل دریاها (کاهش فرسایش)
46- صافیهای شنی تصفیه خانه ها
47- بازسازی بناهای قدیمی
48- بندهای آبخیزداری
49- اماکن متبرکه و امام زاده ها
50- سالن های سخنرانی
51- دکوراسیون ویلاها
52- سیستم های آشپزخانه (ظرفشویی- اوپن و...)
53- دکوراسیون های داخلی منازل
54- منبر
55- ظروف سنگی
56- کاشیهای سنگی.
7- استفاده از پودر سنگ آهک حاصل از ضایعات سنگبری بر خواص آجر ساختمانی: در تحقیقات انجام گرفته، پودر سنگ آهک حاصل از ضایعات سنگبری سنگهای کربناتی بعنوان افزودنی تخلخل زا در آجر بررسی شده، با نسبت های مختلف خاک و پودر سنگ آهک، نمونه های آجر ساخته شده، آزمایشهای اندازه گیری چگالی بدنه، جمع شدگی های خشک شدن و پختن، جذب آب، مقاومت فشار و ضریب هدایت حرارتی بعمل آمد. پس از یافتن درصد بهینه ی افزودنی در آزمایشها، تولید نیمه صنعتی سفال سبک و هم چنین آجر سبک سوراخدار با استفاده از پودر سنگ آهک ضایعاتی با موفقیت انجام شد، علاوه بر سبک شدن آجر ناشی از خروج Co2 در هنگام پخت وجود کلیت از جمع شدگی پخت و متراکم شدن بدنه جلوگیری کرد.
8- کاربرد و مصارف ضایعات سنگ در تولید کاشیهای آنتیک: کاشیهای آنتیک شامل کاشیهای دوره ویکتوریا، کاشیهای دستی و انواع تزئینی هستند. این کاشیها مانند دیگر آثار هنری و سنتی، کاشیهای منقوش بدست و آنتیک به قرنها و مکانهای متفاوتی تعلق دارند. گرچه تعدادی از این کاشیها با قیمت های بسیار بالا خرید و فروش می شوند لیکن اکثر آنها دارای قیمت مناسبی هستند. در آمریکا هنر کاشی سازی در اواسط سال 1800 شروع شد و تمام این کاشیها در کلکسیونها قرار دارند.
9- استفاده و مصرف سنگهای رودخانه ای در ساخت جواهر سازی River Stone: سنگهای رودخانه ای عبارتند از ریگهای کروی صاف که در رودخانه ها و سواحل یافت می شوند، عمل آب و سنگهای دیگر روی سنگهای رودخانه ای بطور طبیعی باعث سائیدگی آنها می شوند، سنگهای رودخانه ای بعنوان دانه تسبیح سنگ در جواهر سازی استفاده می شوند.
10-کشف ماده جدیدی برای برطرف کردن دود و گاز ناشی از حرکت خودروها جهت نصب در سنگفرشهای حاصله از باطله ها: یک شرکت ژاپنی با الهام از شرایط آب و هوایی پراگ، پایتخت جمهوری چک، ماده تازه ای را تکمیل کرد که از آن می توان در سنگفرش کردن پیاده روها استفاده نمود، این ماده در عین حال قادر است دود و گاز ناشی از حرکت خودروها را تصفیه نماید، شهرداری منطقه وست مستر در پایتخت انگلیس در اروپا که طرح استفاده از این ماده را در سنگفرش کردن پیاده روها بمورد اجرا در آورده است، قطعات مکعب شکلی که با استفاده از ماده جدید ساخته می شوند حاوی کاتالیزور دی اکسید تیتانیوم است که می تواند در هوای آفتابی با ماده اکسید نیتروژن که از اگزوز اتومبیلها متصاعد می شود، واکنش شیمیایی انجام دهد و این گاز آلوده ساز را به دو عنصر اکسیژن و نیتروژن تجزیه کند، سنگهایی که در سنگفرش پیاده روهای شهر پراگ بکار رفته بطور طبیعی حاوی کاتالیزور در دی اکسید تیتانیوم است و وجود همین ماده موجب شده تا هوای این شهر از اکسید نیتروژن پاکسازی شود، اکسید نیتروژن مانع تنفس عادی افراد می شود و برای کسانیکه به بیمار آسم و برونشیت مبتلا هستند ناراحتی ایجاد میکند. این گاز هم چنین سبب سوزش چشمان و نیز خشک شدن گیاهان می شود. شرکت ژاپنی سنگفرشهای تازه خود را در شهر اوزاکامی ژاپن مورد آزمایش قرار داده و توانسته است آلودگی هوا را در این شهر تا 80% کاهش دهد.
11- استفاده از ضایعات مرمریت و گرانیت ها: از گرانولاتهای مرمریت و گرانیت به اندازه های مختلف برای ساختن تایل های سیمانی مرمرنما (Terrazo) و نیز برای ساختن کلوخه های مرمریت- رزینی و مرمریت – سیمانی استفاده می شود که در ساختن اسلب ها و بلوکهایی با ابعادی مشابه سنگ طبیعی کاربرد دارند.

19- مراحل خط تولید سنگهای آنتیک:
با توجه به اینکه سنگهای ضایعاتی کارخانجات که عمدتاً از جنس تراورتن است را به قیمتی ارزان خریداری شده و به کارگاه تولیدات آنتیک حمل میکنند و در آنجا قطعات تفکیک شده براساس ضخامت و ابعادشان در جای مناسب قرار داده می شوند، این سنگها توسط کارگرانی که استادکار و مختص اینکار در نظر گرفته شده اند برش داده می شوند و به ابعاد منظم تبدیل می شوند بطور مثال بصورت cm10 طولی(cm 10 طولی: یعنی سنگی که پهنای آن cm10 و طول آن نامشخص باشد.) پس از آن در بخش دیگری این سنگها توسط کارگران دیگر به ضخامت یکدست cm1 برش داده می شوند. بسته بنوع پایلوتی که در نظر است ساخته شود، سنگهای بدست آمده را به قطعات کوچکتری مثلاً 2 × 2 cm یا 1 × 1 cm یا بهر شکل دیگری که مورد نیاز طرح باشد برش میدهیم، این سنگها که به اشکال و ابعاد مورد نظر تبدیل شد، هر گروه را بطور مجزا در دستگاه میکسر قرار داده و درون دستگاه مقداری (حد معین) آب ریخته و دستگاه را روشن می کنیم تا پس از چند ساعت در اثر سایش قطعات برش خورده روی یکدیگر شکلی کهنه بخود بگیرند و پس از آن محصول بدست آمده را جهت خشک شدن در محل های مخصوص نگهداری میکنند، پس از خشک شدن قطعات ، بسته بنوع طرح، قالب هائیکه از قبل به این منظور طراحی و با موادی مثل سیلیکون ساخته شده اند در اختیار کارگرانی که در این بخش عمدتاً خانم ها می باشند قرار داده می شوند، در این بخش کارگران سنگهائیکه را به اشکال مختلف تهیه شده را در جاهای در نظرگرفته شده درون قالبها می چینند، هنگام چیدن آنها، شکل و طرح سنگها کاملاً اختیاری و با برنامه ریزی انجام می شود. پس از جایگزینی قطعات در قالبها، پارچه متری برش خورده به اندازه مساحت قالبها را روی سنگ و قالب قرار داده و روی آنرا چسب کاری میکنند، چسب کاری بایستی کاملاً با دقت انجام شود، برای چسب کاری معمولاً از چسب چوب استفاده می شود. پس از چسب کاری و خشک شدن چسب، قالبها را برعکس کرده و قالب را خارج میکنند. دراین هنگام پس از تمیز کردن کار تولید شده، قابل عرضه به بازار مصرف می باشد.
1-19- مراحل خط تولید سنگهای آنتیک از طریق چرمی کردن لایه روی سنگها: می توان مرحله دیگری را روی تولیدات انجام داد و آنهم چرمی کردن لایه رویی سنگها می باشد در این خصوص با استفاده از فرچه های پلاستیکی مخصوص سطح سنگها را پولیش میکنند که باعث چرمی شدن سنگها می شود، اینوع عملکرد در مورد بسیاری از سنگها از جمله مرمریت ها، مرمر تراورتن و چینی صادق است. البته چنانچه با سنگی غیراز تراورتن انجام شود نیاز به تأثیر دادن اسید کلریدریک نیز می باشد که هنگام استفاده از میکسر انجام می شود، عملکرد بدین گونه است که قطعات بزرگتر در ضایعات جمع آوری شده را به ضخامت cm1 برش میدهند.
2-19- مراحل خط تولید سنگهای آنتیک از طریق معرق: در کار معرق نیز در ابتدا از سنگ تراورتن بصورت پلاک فرضی طرح استفاده می شود، طرح مورد نظر را روی سنگ اجرا نموده و در نوع بازاری آن از نوارهای cm0.5 برنزی استفاده میکنند و نوارها را روی خطوط طرح و روی سنگ تراورتن با چسب می چسبانند، پس از خشک شدن نوارهای برنزی سنگهای رنگی آماده شده را مطابق با رنگ و اشکال موجود در طرح برش میدهند. بمنظور دقت در برش طرح، همانگونه که طرح روی سنگ تراورتن اجرا می شود کپی همان طرح تهیه شده روی سنگهای cm1 رنگی چسبانده شده و سپسس برش داده می شود، در اینحالت قطعات برش خورده در جای مشابه به خود در طرح قرار داده شده و چسبانده می شود، به این منظور از چسب سنگ استفاده می شود، پس از چسباندن کلیه قطعات موجود در طرح، تابلو را با دستگاه ساب می سایند تا بصورت یکپارچه درآید، پس از ساییدن تابلو پرداخت شده و براق می شود که در اینحالت قابل عرضه به بازار می باشد.
3-19- نحوه تولید سنگهای مصنوعی آنتیک: در برخی از کشورهای خارجی از ضایعات سنگ بهترین نوع سنگ را تهیه میکنند. نحوه تولید اینوع سنگها به این نحو است که ابتدا سنگ را پودر کرده و سپس با مواد خاص مخلوط نموده و بهر صورت اندازه و در هر قطر که می خواهند شکل دهی میکنند.
4-19- دستگاههای فرآوری دوغاب پردازش و پساب: دستگاههای فرآوری دوغاب پردازش و پساب، بنحوی طراحی شده اند که ضمن کاهش حجم دوغاب تا حد ممکن آب را مجدداً مورد استفاده قرار دهند.

20- نتیجه گیری و پیشنهادات:
با عنایب به بلا استفاده بودن ضایعات در معادن و کارخانجات فرآوری و هزینه تولید سنگهای آنتیک که بمراتب از هزینه های تولید پلاک در سنگهای تزئینی کمتر می باشد پیشنهاد میگردد وزارت صنایع و معادن از اجرای طرح تأسیس کارگاه های تولید سنگهای آنتیک در جوار معادن و هم چنین در جوار کارخانجات فرآوری سنگ (در جوار دپوی باطله) حمایت نماید از بابت
1- اشتغال
2- سودآوری
3- ارزش افزوده
4- استفاده بهینه از ضایعات.

21- رفرنس و منابع:
1- کتاب راهنمای سنگ ایران
2- استفاده از سایتهای مختلف سنگ
لینک مطلب: http://bushehrcivil.blogfa.com/post-2.aspx